خبرگزاری مهر- گروه استان ها: شاید اگر روزی مطرح می شد استان سرسبز گلستان با پدیده ریزگرد روبرو خواهد شد، این سخن کمی عجیب به نظر می رسید اما طبق اعلام هواشناسی گلستان از ابتدای سال تاکنون ۱۵ طوفان ریزگرد در مناطق مختلف استان اتفاق افتاده است.
کاهش بارندگی و تغییر اقلیم و عدم توزیع بارش ها در گستره استان سبب شده تا هم اکنون وقوع ریزگرد نسبت به ۱۰ سال گذشته سه برابر افزایش یابد و این امر زنگ خطر جدی برای گلستان خواهد بود.
به گفته کارشناسان گردوغبار بلای تدریجی و خزنده است که از چند روز آغاز شده و سرانجام به یک بحران اجتماعی تبدیل خواهد شد لذا مسئولان باید سیاست توسعه پوشش گیاهی و مدیریت مصرف سوخت فسیلی را در دستور کار قرار دهند.
ضرورت ایجاد بادشکن در اطراف زمین های کشاورزی
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در نشست با خبرنگاران گفت: اگر گرد و غبار در گلستان شروع شود دلیل آن هر چه باشد مهم نیست، مهم این است که یک بحران اجتماعی ایجاد شده است.
علی محمدیان بهبهانی افزود: زمانی که می توان با مدیریت و برنامه‌ریزی از وقوع پدیده ای پیشگیری کرد چرا آن را به ستاد بحران بکشانیم.
وی اضافه کرد: از بین رفتن پوشش گیاهی، سنگ و سنگریزه و رطوبت خاک، سبب می شود زمین بی حفاظ شده، در نتیجه با وزش باد به راحتی جابجا می شود.
محمدیان با اشاره به قسمت های دشتی و مرتعی گلستان، گفت: مسأله ریزگرد در این نقاط بیشتر مطرح است زیرا بارندگی بیش از دو برابر نسبت به سایر نقاط کاهش یافته و اراضی هم شور هستند.
وی تأکید کرد: اولین اقدام برای حفظ خاک این است که اطراف زمین های کشاورزی بادشکن که حداقل روش مقابله با ریزگردها است، ایجاد شود در صورتی که در گلستان چنین چیزی وجود ندارد.
هیچ برنامه مقابله ای نداشتیم
محمدیان تصریح کرد: این امر هم به پنج یا ۱۰ سال قبل بر نمی‌گردد بلکه طی ۵۰ سال گذشته هیچ برنامه‌ای برای گرد و غبار استان نداشتیم.
بسامد روزهای همراه با گرد و غبار در گلستان افزایش یافته و این امر زنگ خطر جدی برای استان استوی با بیان اینکه هم اکنون بسامد روزهای همراه با گرد و غبار در استان بالا رفته و این امر زنگ خطر جدی است، گفت: ریزگرد تقسیمات سیاسی و جغرافیایی نمی‌شناسد لذا باید با هم افزایی با دیگر کشورها با آن مقابله کرد.
محمدیان با اشاره به بادهای چند جهت در گلستان گفت: در ترکمنستان صحرای قره قوم عظیمی وجود دارد که ۷۰ درصد کشور ترکمنستان را تشکیل می دهد و این کشور هم اقدام خاصی در مقابله با ریزگردها انجام نداده و دریاچه آرال هم شرایط بدتری دارد و خشک شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان تاکید کرد: اگر تالاب‌های خشک شود با درختکاری و بوته کاری درست نمی شود بلکه باید با آب آنها را احیا کنیم.
وی با بیان اینکه استانی که تالاب های متعددی دارد نباید نسبت به آنها بی توجه باشد ادامه داد: خلیج گرگان را ببینید تا کجا عقب‌نشینی کرده و اگر پوشش گیاهی از بین برود چه اتفاقی خواهد افتاد؟
مقابله با ریزگرد کار چند وجهی است
محمدیان اظهارکرد: حد آستانه گرد و غبار از لحاظ محیط زیستی ۱۵۰ میکروگرم بر مترمکعب بوده و نباید از آن بالاتر برویم ولی آستانه انسانی آن زیر ۵۰ میکروگرم بر مترمکعب است.
وی بیان کرد: مقابله با ریزگردها یک کار چند وجهی است و باید منشأ گردوغبار بررسی شود که اگر اراضی کشاورزی بوده اقدام اولیه و ضربتی توسعه بادشکن های اطراف اراضی زراعی است.
محمدیان افزود: باقی گذاشتن بقایای محصولات کشاورزی، حفظ اراضی مرتعی شمال استان در برابر تهدیدات آتش سوزی و چرای بیش از حد دام و دادن حق آبه تالاب ها از دیگر از اقدامات است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان عنوان کرد: اقدام دیگر این است که نباید به منشاء خارجی گرد و غبار در خارج از تقسیمات سیاسی بی تفاوت باشیم و باید وزارت خارجه به این مسأله ورود کرده و اگر کشور مد نظر نمی‌تواند اقدامی انجام دهد باید خودمان این امر را انجام دهیم.
وی تاکید کرد: کاشت پوشش گیاهی برنامه ضربتی لازم دارد و باید با اقدام تمرین شده سهم هر دستگاه مشخص شود که این امر در گلستان وجود ندارد.
محمدیان تاکید کرد: نگذارید ریزگرد مانند بحران روستای زیارت شود که اگر چنین شود دیگر درست نخواهد شد.
گلستان بیابانی معرفی شود
وی توضیح داد: همچنین باید در سطح کشور، گلستان به عنوان استان بیابانی معرفی شود تا در این زمینه حمایت های لازم صورت گیرد.
محمدیان گفت: در حال حاضر فراوانی روزهای درگیر با گرد و غبار در استان به اندازه انگشتان یک دست است و در خوزستان هم به همین شکل شروع شده بود و اگر تدبیر نشود به بحران تبدیل خواهد شد.
وی ادامه داد: پیامد گرد و غبار مهاجرت، از رونق افتادن کسب و کارها، بیماری های تنفسی و غیره است در نتیجه باید عزم همگانی در مقابل آن ایجاد شود.
اثرات مخرب ریزگرد تشریح شود
مدیرعامل آب منطقه ای گلستان هم در این خصوص گفت: در ۱۵ سال اخیر دنیا با تغییر اقلیم و تغییرات جوی روبه‌رو شده است.
سید محسن حسینی افزود: شرایط بارش ها تغییر کرده و در یک سال ترسالی و در سال دیگر خشکسالی اتفاق می افتد؛ مدل های بارشی و میزان بارش ها تغییر کرده و اینها همگی نشان از تغییرات اقلیمی در مسائل حدی است که مربوط به یک کشور و چند کشور خاص نیست.
وی با اشاره وقوع ریزگرد طی روزهای اخیر در استان، گفت: ریزگردها منشأ داخلی یا خارجی داشته که قابل بررسی هستند که به چه شکلی می توان آنها را مهار کرد.
حسینی توضیح داد: باید عوارض این پدیده برای مردم تشریح و به طور شفاف با رقم و عدد اطلاع رسانی شود که چه اثرات مخربی به دنبال دارد.
وی با اشاره به ظرفیت آبی تالاب‌های استان گفت: هر کدام از این تالاب ها حق آبه مشخصی داشته که نمی‌توان بیش از آن مقدار استفاده کرد.
حسینی با بیان اینکه مطالبه گران باید مقابله با ریزگردها را در سطح ملی دنبال کنند، افزود: ریزگردی که در شهریور ماه اتفاق افتاد منشاء خارجی داشته است.
۱۳۰ هزار هکتار از مناطق بیابانی گلستان منشا گرد و غبار هستند
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان هم در خصوص اقدامات برای مقابله با بیابازدایی و ریزگرد گفت: وقتی در مورد بیابانی شدن استان صحبت می‌کنیم برخی می‌گویند شما گلستان را بیابانی کرده‌اید؟ آنها تنها به نوار جنوبی گلستان نگاه کرده و به اراضی شمال استان توجهی ندارند.
عبدالرحیم لطفی افزود: در شمال استان بارش ها کمتر از ۲۰۰ میلی متر بوده و به دلیل شوری بالا گیاهی رشد نمی کند.
وی با اشاره به وقوع ریزگرد در استان، اضافه کرد: بخشی از این پدیده به علت خشکسالی و تغییر اقلیم است و برخی هم دستکاری های انسانی بوده که اتفاق افتاده است.
لطفی گفت: ۱۳۰ هزار هکتار از مناطق بیابانی استان منشا گرد و غبار داشته که باید مطالعه کافی مقابله با ریزگرد برای آنها صورت بگیرد.
وی ادامه داد: برخی از اقدامات مانند بی خاک ورزی و کشاورزی حفاظتی می تواند مانع از وقوع ریزگرد شود.
۴۰۰۰ هکتار هلالی آبگیر ایجاد شد
لطفی با بیان اینکه خاک شمال استان لسی است، افزود: این خاک اگر یک بار شخم بخورد تبدیل به ریزگرد خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه برخی از دستکاری ها در رودخانه ها هم سبب ایجاد ریزگرد می شود، گفت: بزرگترین اقدام برای مقابله با ریزگردها حفظ پوشش گیاهی آن است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان تصریح کرد: می‌توان با پدیده تغییر اقلیم مقابله کرد اما این مسأله چند بعد دارد که باید با دنیا هماهنگ باشیم.
لطفی اضافه کرد: در گمیشان ۳۸ هزار هکتار مرتع، در آق قلا ۷۰ هزار هکتار مرتع و در گنبدکاووس ۳۰۰ هزار هکتار مرتع وجود دارد و باید اقداماتی از قبیل بوته کاری و غیره در آنها انجام می شود.
وی با اشاره به توان اهالی منطقه در حفظ مراتع، بیان کرد: در سه سال گذشته سه هزار و ۶۰۰ همیار طبیعت را جذب کرده‌ایم و صندوق توسعه منابع ملی ایجاد شده تا از بومیان حمایت کند.
ایجاد چهار هزار هکتار هلالی آبگیر، بذر پاشی در هفت هزار هکتار از اراضی شمال استان و پروژه حفاظت و قرق در سطح ۱۹ هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی برخی از اقداماتی بود که لطفی به آن اشاره کرد.
۱۷:۰۳ - ۱۴۰۰/۰۶/۱۴
نظر شما